Erken Teşhis Düzenli Kontrol

Kanser günümüzde önemli bir halk sağlığı sorunudur. Meme kanseri tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kadınlarda en sık görülen kanser olup, yılda en az 25.000 kadını etkilemektedir. Tüm kadın kanserleri içerisinde %20-25’i meme kanseridir.

Erken evrelerde meme kanserlerin tedavi oranları çok başarılıdır. Ancak, ileri evrelerde hem yaşam süreleri kısıtlı hem de uygulanılan tedaviler hastalar için yaşam kalitesini düşürmektedir. Radikal meme cerrahisi, kemoterapi ve radyoterapi ile sadece yaşam kalitesi düşmeyecek, ayrıca kamu maliyetleri de artacaktır.

 

Ülkemizde teşhis edilen meme kanserlerinin yarısından çoğu ne yazık ki ileri evrelerdedir. Toplum tabanlı taramalara katılan bireylerde ise teşhisler büyük oranda erken evrede yapılmaktadır. Son dönemlerde basında yer alan ve tarama programlarına yönelik yapılan eleştiriler Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Cemiyetlerin önerileri ile ve mevcut bilimsel veriler ile bağdaşmamaktadır. Bu nedenle ulusal tarama standartlarımıza göre hedef yaş grubu olan 50-69 yaş arasındaki her kadının iki yılda bir mamografi çektirmesi gerekmektedir. Ülke genelinde ücretsiz yürütülen tarama programlarımıza her vatandaşımız en yakın KETEM ya da en yakın hastanelerden ulaşabilir.

Avrupa Birliği genelinde toplum temelli meme kanseri taramalarını gerçekleştirebilmiş 12 ülke vardır. İngiltere, Almanya gibi örnekler incelendiğinde %70’lik kapsama oranlarına 15-20 yıllık farkındalık etkinlikleri ile ulaşıldığı görülmektedir. Bakanlığımız, toplum tabanlı meme kanseri taraması çalışmalarına Sağlıkta Dönüşüm Programı ile birlikte Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM)’leri kurarak başlamıştır. Bugün her ilde en az bir tane olmak üzere 124 adet KETEM merkezinin kurulumunu tamamlanmıştır. Önümüzdeki yıllar içerisinde KETEM sayıları toplamda 285’e çıkarılacaktır. Pek çok ilimizde mamografi cihazı yok iken, ülke genelinde yapılan yatırımlar ile mamografi cihaz sayısı yeterli oranlara çıkarılmıştır. Sağlıkta Dönüşüm ile beraber yıllık yapılan tarama sayılarımız üç misli artış göstermiştir. Böylelikle gerekli alt yapı çalışmaları tamamlanmış olan meme kanseri tarama programlarında hedefimiz; önümüzdeki 3 yıl içerisinde, yurt genelinde vatandaşlarımızın en az %70’ini kapsayan, Avrupa Birliği Kalite Standartlarına uygun ve tek elden yürütülen bir tarama programının yerleştirilmesidir. KETEM’ler sadece tarama görevi üstlenmeyip aynı zamanda toplumun kanser konusunda bilinçlendirilmesi yönünde de çalışmalarda bulunmaktadır. Bu amaçla 2011 yılı içerisinde yaklaşık 346.000 kadına bilgilendirme, kendi kendine meme muayenesine yönelik eğitim faaliyetleri gerçekleştirilmiştir.

 

Hedef gruptaki tüm kadın vatandaşlarımıza ulaşmak amacıyla 2013 yılında aile hekimliği sistemi ile KETEM’lerin entegrasyonu için çalışmalarımız devam etmektedir. Bu şekilde, her aile hekimi, hedef yaş grubunda olan bireyleri tarama testleri için KETEM’lere ya da en yakın mamografi merkezlerine davet edecektir. Bakanlığımızın daha önceden çeşitli sivil toplum örgütleri ile pilot olarak başlattığı proje sonuçlarına göre, gezici cihazlar yurt genelinde yaygınlaştırılacak ve bu vesile ile de hastalarımızın ayağına kadar kanser tarama hizmetleri sunulmuş olacaktır. Bu cihazlar dünyanın pek çok ülkesinde sadece taşra bölgelerinde değil, toplumun kalabalıklar halinde ziyaret ettiği mekânlarda da kullanılmaktadır.

 

Meme kanseri tedavisi konusunda ülkemizin diğer ülkelerden bir farkı yoktur. Tüm dünyada verilen standart kanser tedavileri ülkemizde sosyal güvenlik kurumunca ücretsiz karşılanmaktadır.

 

Öte yandan, yeni kurulacak onkoloji tanı tedavi merkezleri ve onkoloji hizmet birimleri ile tüm hastalarımız kendi yaşadıkları şehirlerde kemoterapi alma şansına ulaşacaktır. Bu planlama çerçevesinde önemli bir konu da onkoplastik cerrahi olup, kapsamlı merkezlerimizde ve eğitim araştırma hastanelerinde meme koruyucu cerrahi eğitiminin yaygınlaşmasını da arzu etmekteyiz. Erken evrelerde kullanılacak streotaktik meme biopsisi ve memeden sadece kitle eksizyonu ile yapılan meme kanseri tedavilerinin ülke genelinde yaygınlaşmasını amaçlamaktayız.

 

SAĞLIK BAKANLIĞI

TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU

Kanser Daire Başkanlığı