Bilim insanlarının nanoteknoloji yardımıyla geliştirdiği tedavi yöntemi, multipl skleroz (MS) tedavisinde çığır açtı
Araştırmacılar yeni tedavi yönteminin, MS hastalarının yüzde 80’inin yakalandığı, hastalığın ”yineleyen-düzelen MS” adı verilen biçimini, farelerde durdurmayı başardığını belirtti.
MS, vücudun bağışıklık sisteminin, sinir hücrelerini kaplayarak yalıtan miyelin kılıfı adı verilen zara saldırarak zarar vermesi sonucu oluşuyor. Beyin, omurilik ve görme sinirindeki sinir hücrelerini kaplayan miyelin kılıfının yok olması durumunda vücuttaki sinir hücreleri arasında elektrik sinyallerinin iletimi etkili bir şekilde yapılamıyor. Bunun sonucu olarak hastalarda, kol ve bacaklarda hissizlikten, felç ve körlüğe kadar giden pek çok belirti ortaya çıkıyor.
Nature Biotechnology adlı bilimsel dergide yayımlanan araştırmanın yazı heyetinde yer alan Stephen Miler, farelerde 100 gün boyunca hastalığın yeniden ortaya çıkmasının engellediğinin gözlemlediklerini söyledi.
Bunun, bir MS hastasının ömründeki 5-6 yıllık bir süreye denk geldiğine dikkati çeken Miller, yöntemlerinin bağışıklık sistemini miyelin kılıfına saldırmayacak şekilde yeniden düzenlediğini, buna karşılık vücudun normal bağışıklık fonksiyonuna zarar vermediğine işaret etti.
Halen MS tedavisinde kullanılan tedavi yöntemlerindeyse tüm bağışıklık sistemi baskılandığı için hastalar günlük hayatta karşılaşılan enfeksiyonlara ve kanser riskine açık hale geliyor.
Bilim insanları yeni yöntemle vücudun bağışıklık sisteminin miyelin zarına saldırmasını engelleyen myelin antijenini metrenin milyarda biri büyüklüğündeki nano parçacıklara tutturarak farelere enjekte etti.
Laktid ko glikolid (PLG) adı verilen polimerden üretilen nanoparçacıklar yardımıyla iletilen miyelin antijeni, vücudun bağışıklık sisteminin, miyelin zarını yabancı bir madde olarak algılayarak saldırmasını önledi.
Dalağa şırınga edilen miyelin antijeni tutturulmuş nano parçacıkları, burada makrofaj adı verilen bağışıklık hücrelerince yutulduktan sonra hücre yüzeylerinde bulunan miyelin antijenlerini bırakıyor.
Böylece bağışıklık sistemi aldatılarak, nano parçacıklarını kaygı yaratmayan vücuttan atılacak ölmek üzere olan hücreler olarak algılaması sağlanıyor.
Araştırmaya, National Institutes of Health (NIH) adlı ABD hükümetine bağlı bir kurumun, Discovery Science and Technology bölümü ile MS hastalığı üzerinde çalışmalar yapan bir kuruluş olan Myelin Repair Foundation’dan bilim insanları da katkıda bulundu.
YENİ YÖNTEM İNSANLARDA HIZLA DENENEBİLECEK
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmış bir madde olan PLG’den yapılan nano parçacıklar, Kimyasal ve Biyolojik Mühendislik Profesörü Lonnie Shea tarafından üretildi.
Araştırmanın yazı heyetinde yer alan Shea, FDA tarafından diğer uygulamalar için onaylanmış bir madde olan PLG’nin, yöntemin insanlar üzerinde denenme safhasına hızla geçişi sağlayacağına dikkati çekti.
UCUZ VE KOLAY ERİŞİLEBİLİR
MS için geliştirilen ve halen hastalar üzerinde denen bir tedavide de benzer bir yöntemin kullanıldığını belirten araştırmacılar, ancak denen bu yöntemde miyelin antijenini iletmek için nano parçacıklar yerine hastaların kendi akyuvarlarının kullanıldığını ve bunun da çok pahalı ve zahmetli bir iş olduğuna dikkati çekiyor.
Nano parçacıkların ise laboratuvar ortamında kolayca üretilebildiğini ve imalat için standart duruma getirildiğini anlatan araştırmacılar, bunun, yeni yöntemle üretilecek tedaviyi ucuz ve kolaylıkla erişilebilir hale getirdiğini vurguladı.
AA