Okul kitaplarımızda doktor figürü kadın, hemşire erkek olsun

“Futbol erkeklere mal ediliyor, bale kızlara.  Bu bakış değişmeli” diyen GroupM CEO’su Demet İkiler, Türkiye’de  toplam nüfusun yarısı olarak nitelendirdiği kadınlardan çalışma hayatında kesinlikle vazgeçilmemesi gerektiğini ifade ediyor

AYFER YILDIZ

Reklamcılık sektöründe 20 yıllık deneyimi bulunan Demet İkiler (42), Türkiye’de ve dünyada kadın istihdamının artırılması için kolları sıvamış. Başta kendi yönettiği şirketinde olmak üzere iş dünyasında kadın istihdamının artırılması için çalışıyor. Dünya Ekonomik Forumu Global Kadınları Destekleme Projesi’nin üyesi olan Demet İkiler, aralarında Hillary Clinton, Obama’nın da danışmanlığını yapan akademisyen Laura Tyson ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakan Yardımcısı Aşkın Asan ile OECD, Japonya ve Meksika’dan da katılımcıların bulunduğu bir ekiple bu konuda rapor hazırlıyor. Bu grup raporu önümüzdeki yıl Dünya Ekonomik Forumu’na sunacak. Demet İkiler ayrıca, Dünya Ekonomik Forumu ile Aile ve Sosyal Politikalar Başkanlığı’nın himayesinde yürütülen ‘işte eşitlik platformu’nun liderler grubunda yer alıyor. Türkiye’de iş hayatında kadınların üst düzey yönetici sayısının az olduğuna dikkat çeken İkiler, bunun kültürel bariyerlerin ön planda olmasından kaynaklandığını belirtiyor. “Protipleşmenin getirdiği keskin algılar var” diyen İkiler, bununla mücadele edildiğini belirterek şu örneği veriyor: “Örneğin, ders kitaplarında doktorlar hep erkek, hemşiler kadın. İlkokul öğretmenleri kadın, müdürler ve işadamları erkek. Çocukluğumuzdan bu yana futbol tutkusu erkeklere mal edilmiş, kızlar bale ya da başka spor dallarına yönlendiriliyor. Bu tip protipleşmenin getirdiği algılar nedeniyle kadınlar kendilerinden beklenildiğini düşündükleri davranışları gösteriyor.”
‘Cam tavanları kıralım’ “Kadınlar hırslı, kararlı, rekabetçi olmayı kendilerine çok yakıştırmıyor. Aslında beklenilen daha yumuşak, daha tatlı, daha verici, daha anaç olması. Bu algılarla iş hayatında başetmek zorlaşabiliyor” diyen İkiler, “Bu nedenle ikinci rollere daha yatkınız. Kültürel olarak böyle paketleniyoruz. Bu da kendi cam tavanlarımız aslında“ diyor. İkiler, kadınların algısının değişmesi için farkındalık gerektiğini, bunun için de koçluk yapmanın önemini vurguluyor. İkiler’e göre, Türkiye’nin ekonomik büyümesini sürdürmesi için iş hayatında kadınlara ihtiyaç var. İkiler, “Çünkü, nüfusun yarısından vazgeçmek olmaz” diyor. Demet İkiler ile kadın istihdamını artırma çalışmalarını, reklamcılık piyasasını ve ekonomideki gelecek beklentilerini konuştuk.

Dünya Ekonomik Forumu ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile kadın istihdamı projesi yürütülüyor. Bu çalışmanın içinde yer alan bir yöneticisiniz. Projeye nasıl başladınız?
Bakan Fatma Şahin’in önderliğinde yürütülen projenin eş başkanlığını Güler Sabancı ve Ferit Şahenk yürütüyor. Amaç, 3 yıl içinde Türkiye’deki kadın istihdamını yüzde 10 artırmak. Projenin liderler grubunu da özel sektörden yöneticiler yapıyor. Ben de bu liderler grubunun üyesiyim. Şirketimiz GroupM de bu platformun üyesi. 20 yıldır bu sektördeyim. Çok emek verdim, şansım da yaver gitti. Hızlı tırmandım. Bu yolculuğun biriktirdiklerini tam paylaşmaya hazır hissederken grubumuzun ana şirketi WPP, haziranda yapılan Dünya Ekonomik Forumu İstanbul Zirvesi’ne beni delege olarak belirledi. Daha sonra Bakan Şahin’in başkanlığındaki projeye davet edildim.

‘Kontrol ve gözlemi seviyoruz’

Türkiye Facebook, Twitter kullanımda dünyada üst sıralarda. Sosyal medyada reklam yatırımlarının durumu ne?
Bu konu dijitalin altında değerlendiriyor. Ancak, sosyal medya hızlı büyüyor. Yapılan araştırmalara göre,  Türkiye’de sosyal medyanın bu kadar patlama yapmasının ardında toplum olarak kontrol ve gözlemi seviyor olmamız yatıyor. Örneğin, insanlar artık çocuğunu sosyal medya üzerinden takip ediyor. Nerede? Ne yapıyor? Arkadaşlarını görüyor. Sosyal medya kontrol motivasyonuyla da güçlendi. Sosyalleşmenin de tabi etkisi var. Böyle olunca reklamda da pay edinmeye başladı.

En fazla hangi sektör reklam veriyor.
İlk üç sırayı iletişim, finans ve gıda alıyor. Daha sonra kişisel bakım, temizlik ürünleri, perakende tekstil, e-ticaret ve beyaz eşya, otomotiv geliyor.

İnternet büyüyor ama ‘kral’ içerik!

Reklam sektöründe yatırımların bu yıl nasıl olmasını öngörüyorsunuz?
Reklam sektörü ekonomiye paralel büyüme gösteriyor. Geçen yıl endüstrinin dünyadaki krizden etkilenmesine rağmen Türkiye’nin iç dinamikleri pozitif olduğu için sektör de yüzde 6-8 oranında büyüdü. Bu yıl ise yüzde 11 büyüme öngörümüz var.

Yatırımlarında en bü-yük pay hâlâ televizyonda mı?
Reklam yatırımlarında yüzde 50 payla televizyon hâlâ Türkiye’nin en büyük pay alan mecrası. En hızlı büyüyen ise internet. İnternetin içinde video ve mobil uygulamalar da var. Öte yandan arama motoru üzerinden yapılan yatırımlar da büyük paya sahip. Burada reklam veren tanımı da değişiyor. Lokal işletmeler, KOBİ’ler ve esnaflar bir reklam verene dönüşüyor. Dünyada da böyle. İngiltere’de, İskandinav ülkelerinde olsun internet televizyonu geçti.

Bu yıl reklam yatırımlarında en hızlı büyümeyi dijitalde mi bekliyorsunuz?
Artık internet başlı başına bir mecra değil, varolan tüm mecraların dijitalize olduğu bir süreç var. Örneğin, televizyondaki içerik aynı zamanda mobil bir içeriğe, web içeriğine dönüşebiliyor. Ama bunların hepsi bir televizyon uygulaması. Radyo internet üzerinden dinlenebiliyor. Yine yazılı basın internetten okunuyor. Türkiye bu anlamda bir dönüşüm içinde. Bu arada dünyadaki trendlere baktığımızda yazılı basın kendini dönüştürüyor. İçeriği kitlelere ulaştırmada web sitelerinin ağırlıklı rol oynadığını görüyoruz. Türkiye’de baskı yakın zamanda bitmeyecek. İletişim dünyası şunu konuşuyor: Ne olursa olsun siz hangi tüketim alışkanlığı içinde olursanız olun, hâlâ kral olan içerik. Bu hem reklam dünyası için böyle yaratıcı içerik hem de editoryal dünya içinde içerik önemli.

Sektörün % 60’ı kadın

Yaratıcılık gerektiren reklam sektöründe kadın çalışanlar güçlü konumda  Sizce neden kadınlar neden bu sektörü tercih ediyor.
Bizim şirketimizde 389 çalışanın yüzde 63’ü kadın. Sektörün ise yüzde 60’ı kadınlardan oluşuyor. Kadınların ilgisini çeken bir endüstrideyiz. Sosyal zekanın daha ön planda kullanıldığı bir sektör olduğu için kadınların kendilerini gösterebilme şartlarının daha kolay olduğunu düşünüyorum. Çekiciliği de var. Bradaki emekçinin başka bir sektördeki daha kolay bir dünyası olduğunu düşünmüyorum. Çok kan, ter ve gözyaşı üzerine kurulmuş. Emek yoğun bir sektör. Kadınlara daha cazip geliyor.

DEMET İKİLER KİMDİR
1993’de stanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Uluslararası İlişkiler bölümünden mezun oldu. Ajanstek Reklamcılık medya departmanında işe başladı. Güzel Sanatlar/Saatchi&Saatchi ve Zenith Media’da çeşitli görevlerde çalıştı. 1997’de Zenith Medya’da TV Departman Müdürü, bir yıl sonra Genel Müdür Yardımcısı oldu. Kasım 2000’de kuruluşunda yer aldığı Mindshare Türkiye ofisinin CEO’luğuna atandı. Ocak 2011’den bu yana bünyesinde Maxus, MEC, MediaCom ve Mindshare medya ajanslarının bulunduğu GroupM Türkiye’nin CEO’luğunu üstleniyor. IAA Yönetim Kurulu Üyeliği, Reklamcılar Derneği Yönetim Kurulu’nda Asbaşkanlık yapıyor. Dünya Ekonomik Forumu Global Kadınları Destekleme Projesinin resmi üyesi konumunda.