Kısırlık ve tüp bebek hakkında bilinmesi gerekenler

Kısırlık (İnfertil)
Haftada ortalama 2 kez düzenli cinsel birliktelik olmasına rağmen 1 yıl boyunca çocuk sahibi olamayanlara infertil denir. Her 10 çiftten biri bu sorunla karşı karşıyadır. Sperm tahlilinin uygun olmaması da infertil olarak değerlendirilir.

Tüp Bebek
Tüp Bebek (IVF in vitro fertilizasyon) klasik yöntemlerle gebe kalamayan kadınlarda uygulanan bir tedavi şekli olup erkekten sperm ve kadından yumurta alınıp labaratuar koşullarında birleştirilmesi sonucunda oluşan embryoların rahime yerleştirilmesidir.Labaratuar koşullarında oluşturulan döllenme ya kendiliğinden (in vitro fertilizasyon) yada tek yumurta içine tek sperm (mikroenjeksiyon) yerleştirilerek sağlanır.

Tüp bebek tedavisi ne zaman başlar?
Tetkik ve muayene sonucunda tüp bebek planlanan çiftlerin tedavisi adetin 2.-3. günü başlar.

Kimlere Tüp Bebek Yapılır ?

Tubal faktör; herhangi bir sebeple tüplerinde kalıcı hasar oluşan kadın

Erkek faktörü; sperm sayısında, hareketliliğinde yada yapısında problem olan erkekler

Servikal faktör; rahim ağzına bağlı problemler

Hormonal faktör açıklanamayan; hem kadın hem de erkekte herhangi bir sorun tespit edilememesine rağmen gebelik elde edilemeyen çiftler

Mikroenjeksiyon:
Tek bir spermin tamamen steril şartlarda mikroskop altında özel bir manipülatör yardımıyla tek bir yumurta içine enjekte edilmesi işlemidir.

Mikroenjeksiyon yapılma sebepleri

Sperm sayısı çok düşük olanlar

Normal şekilli sperm oranı %4den az olanlar

Daha önceki IVF denemelerinde döllenme sağlanamamış olanlar

Hiç spermi olmayıp spermi testis biyopsisi ile alınanlar (bu durumda işleme TESA denir)

Ovülasyon indüksiyonu (yumurtalıkların uyarılması); Normal olarak sağlıklı bir kadın her ay sadece bir yumurta üretir. Amacımız kaliteli embriyoya aday çok fazla yumurta elde edip birden fazla embriyo transfer ederek gebelik şansımızı arttırmaktır.

Ovülasyon indüksiyonu için farklı protokoller vardır. En sık kullanılanı doğum kontrol hapının 17.-20. günleri burundan sprey ya da koldan iğne yapıldıktan sonra ilk adet kanaması olunca tetkikler ve tedavi başlar. Ovülasyon indüksiyonu ilaçları kullanılırken hasta sıkı bir şekilde takip edilir. Kanda estradiol (E2), progesreron ve LH hormonlarına bakılır ve ultrason takibi yapılır. Yaklaşık 8–10 gün içinde foliküller 17 mm (en az 3 adet) yi bulunca takip biter.
Sonrasında yumurtaların çatlaması için pregnyl veya profasi yapılır. 32–37 saat sonra yumurtalar toplanır. 2–5 gün içinde embriyo transferini takiben gerekli görülen hastalarda pregnyl veya profasi 20 güne kadar 3gün arayla devam edilebilir.

Embriyo transferi sonrasında; 
1 saat yatak istirahat sonrası günlük aktiviteler yapılabilir
2 gün cinsel ilişki ve vajinal duş yasak
Gerekli durumlarda progesteron takviyesi yapılır.

Tüp bebeğin riskleri;
Çoğul gebelik
Dış gebelik
Yumurtalıkların fazla uyarılmasına bağlı olarak OHSS gelişimi

Hangi hastalara tüp bebek yapılmaz?

İleri yaş hastalara
Menide ve testis biyopsisinde sperm bulunmayan erkeklere
Herhangi bir nedenle rahmi olmayan kadınlara
Hormon tetkik sonuçları uygun olmayan hastalara

Op.Dr. İrfan Tarhan

irfantarhan.com