Keneden korunma yolları

Uzmanlara göre, KKKA hastalığından korunmanın en etkili yolu kene ile teması kesmek.

Sağlık Bakanlığı KKKA Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hürrem Bodur, hastalıktan korunma yollarını anlattı. Bodur, KKKA vakalarının geçen yıllara göre daha geç görülmeye başlandığını, bunun kışın sert geçmesinden kaynaklanmış olabileceğini söyledi.

Vaka sayılarının 2008 ve 2009 yıllarında en üst düzeye ulaştığını, ancak sonraki yıllarda düşüş yaşandığını anlatan Bodur, düşüş eğiliminin bu sene de devam etmesinin beklendiğini belirtti.

“BU SİZİN KENE AMA HASTALIK YAPIYOR”

Keneyle ilgili halka yönelik eğitimler yapılmasına rağmen, vakaların görülmeye devam ettiğini dile getiren Bodur, ”Hastaneye gelen vakalarda keneyle temas öyküsü var. İnsanlar konunun farkında olmalarına rağmen henüz bilinçlenmediler. Eskiden ‘bu bizim kene hastalık yapmaz’ deniliyordu, zannediyorum bu kırıldı. ‘Evet bu sizin kene ama hastalık yapıyor’ görüşü işlenmeye çalışıldı. Bu davranış şekline dönüşecek. İnsanlar bu konuda teorik olarak bir şeyler biliyor, ama tam olarak tutum ve davranışlarına dönüştürmediklerini düşünüyorum” dedi.

Hayvanların ilaçlanmasının da korunmada önemli bir nokta olduğunu anlatan Bodur, şu değerlendirmelerde bulundu: ”Hayvanların ara konak özelliğinden çıkarılması hastalıkla mücadelede büyük önem taşıyor. Bu da ilaçlamayla olur. Vatandaşların da hayvanlardan kene toplama ya da kene kırma gibi yanlış alışkanlıkları var. Bir de kırsal alanlara giderken şeffaf, açık renk giysiler giyilmeli, eve döndükten sonra da kene kontrolü yapılmalı. Kene tespit edildiğinde çıkartılması için en kısa sürede bir sağlık kuruluşu varsa oraya başvurulmalı, yoksa çok fazla zaman geçirmeden kişiler keneyi kendileri çıkarmalıdır.”

Kene vücuda tutunana kadar belli bir sürenin geçmesi gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Bodur, ”Bu bazı kene türlerinde 8-9 saati bulabiliyor. Kene tutunduktan sonra beslenmeye başlıyor. İşte virüsü beslenme sırasında bulaştırıyor. O yüzden vücutta kene kontrolü yapılmasını ve varsa en kısa sürede çıkarılmasını istiyoruz” uyarısında bulundu.

“HASTANEYE GİTMEK İÇİN BEKLEMEYİN”

Bir sağlık kuruluşuna başvurmak için fazla beklenmemesi gerektiğini vurgulayan Bodur, sözlerini şöyle sürdürdü: ”Geçen sene örneklerini gördük, kene tutunması olmuş, ama sağlık ocağına gitmek için 2 gün beklenmiş. Bu yanlış bir hareket. Gidemiyorlarsa kendileri çıkarabilirler, ellerine bir naylon geçirerek de çıkarabilirler. Hatta bir arkadaşımızın deyimiyle tarlada ise yaprakla çıkarsın. Önemli olan onu patlatmaya, öldürmeye çalışılmasın, en kısa sürede çıkarsın. Mümkünse sağlık kuruluşuna gidilsin, ama zaman geçecekse kendileri veya bir yakını çıkarsın.”

KORUNMAK İÇİN KENE-İNSAN TEMASI ÖNLENMELİ

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Esin Şenol da geçen yıl vakaların en çok Tokat, Yozgat, Gümüşhane, Bolu, Çankırı, Kastamonu’da görüldüğünü, ancak Ankara Gölbaşı’nda da vakalar ortaya çıktığını hatırlatarak, bunun kenelerin başka yörelere geçişinden kaynaklandığına dikkati çekti.

KKKA’nın kene ya da hasta kişilerle temas nedeniyle bulaştığını belirten Şenol, ”Korunmanın en iyi yollarından biri insan-kene temasının önlenmesi” dedi.

VÜCUT KONTROLÜ ÖNEMLİ

Kene kovucuların da etkili olduğunu dile getiren Şenol, kırsal alandan dönüşte vücut kontrolü yapılması gerektiğini söyledi ve şu önerilerde bulundu: ”Özellikle kol altları, kulak çevresi, kemer bölgesi, diz arkaları, saç, bacak arkaları kontrol edilmelidir. Bene benzeyen küçük siyah noktasal siyahlıklar görüldüğünde hemen en yakın sağlık ocağına gidilmelidir. Çünkü kenenin ezilmeden ve kırılmadan bir pensle sağa sola oynatılarak çivi gibi çıkarılması gerekiyor. Kişilerin kendilerinin çıkarması riskli olabilir. Kenenin üzerine asla alkol, sabun gibi kimyasallar sıkılmamalı ve sürülmemelidir. Kenenin hiç müdahale edilmeden vücuttan uzaklaştırılması gerekiyor. Kenelerin bir kısmı köpek ve kediden gelir ve hastalık bulaştırmaz, ama çıkarılan kenelerin mutlaka bir veterinerde incelenmesi gerekir.”

Kenelerin, vücuda tutunduktan belli bir müddet sonra kan emdiğine dikkat çeken Şenol, ”Bu nedenle hızlı ve doğru müdahale önemli. Her kene teması KKKA ile sonlanmıyor. Kene kan emdiyse ağzındaki tükürüğü kana bulaştırdığı için hastalık oluyor” diye konuştu.